'Te weinig waardering voor professionaliteit en vakmanschap? Kom in constructief verzet!’

Daniël van Middelkoop - portretfoto tijdens lectorale rede

Daniël van Middelkoop pleit voor wegbreken van output- en efficiency-denken in publieke sector

We kunnen er niet omheen dat goed samen werken noodzakelijk is om de belangrijkste uitdagingen in de huidige arbeidsmarkt het hoofd te bieden. En dat vraagt om goed werk en goed werkgeverschap, stellen Daniël van Middelkoop en Hafid Ballafkih, beiden lector aan de Hogeschool van Amsterdam. Helaas schort het daar nogal eens aan. Zij houden een pleidooi voor een herwaardering van professionaliteit en vakmanschap in organisaties en op de arbeidsmarkt. Daarnaast roepen zij werknemers op om in constructief verzet te komen en de eigen professionaliteit centraal te durven stellen. Deel 2 van het tweeluik is een interview met Daniël van Middelkoop: “Als een nieuwe regel of richtlijn afleidt van goed werk leveren, kom dan in constructief verzet.”
 

Daniël van Middelkoop, lector Samenwerkende Professionals aan de Hogeschool van Amsterdam, stelt dat we moeten wegbreken van een manier van organiseren waarin controlemechanismen, efficiency-denken en de nadruk op ‘meetbare output’ centraal staan - en waarin deze tot doel in plaats van middel gemaakt worden. “Dit geldt nadrukkelijk voor publieke sectoren, zoals de jeugdzorg, waar het werk niet of nauwelijks te standaardiseren is en waar efficiëntieverbetering gezien de aard van het werk slechts tot een zeker punt mogelijk is. Breng de organisatorische en financiële logica terug naar de juiste proporties – het zijn randvoorwaarden om professionals en vakmensen in staat te stellen goed werk te leveren.”

Maar hoe doen we dat? Vorige maand sprak Van Middelkoop zijn lectorale rede “Samen goed werken. Pleidooi voor een herwaardering van professionaliteit en vakmanschap” uit. Uit die rede valt op te maken dat de meeste mensen gemotiveerd zijn om ‘goed werk’ te leveren en met hun werk een positieve bijdrage te leveren aan de maatschappij. Om die positieve bijdrage te kunnen leveren is samenwerking vaak cruciaal (zie kader onderaan). “De potentie van samen werken is geweldig, maar in de praktijk hebben we de processen op zo’n manier ingericht dat samenwerking te vaak een doel op zich is in plaats van een middel om tot goed werk te komen. Bovendien hebben we de condities voor samen goed werk leveren vaak niet op orde. Er is bijvoorbeeld te weinig tijd om met elkaar te overleggen, of de kwaliteit van het werk staat niet centraal, maar de processen, waardoor samen werken juist heel frustrerend of minder effectief kan zijn.” 

Niet van bovenaf opleggen

Het gaat volgens Van Middelkoop fout als samenwerking van bovenaf opgelegd wordt. “Vaak wordt samen werken niet vanuit de logica van de mensen op de werkvloer aangevlogen. De logica van de ‘organisatiehark’ is nog veelvuldig aanwezig binnen organisaties: Vaak met een organogram waar helemaal onder in een grote balk het woord ‘teams’ staat. En in die teams, daar moet de magie dan gebeuren. Maar vaak is dat een hele grote afdeling, of er zitten mensen in een team die heel individueel werken, of ze hebben niet het mandaat of de middelen om dat goede werk te kunnen leveren.” 
“Mensen in de zorg en het onderwijs zijn vaak vanuit een ideaal aan hun baan begonnen en gebleken is dat je het elastiek vrij ver kunt oprekken. Ze gaan vaak buiten hun officiële werktijd, als ze voldaan hebben aan alle administratieve plichten, alsnog de juiste zorg leveren. Als je dat te lang doet is dat niet gezond en leidt dit uiteindelijk tot uitval.”

Trage tijd moet terug

Volgens Van Middelkoop vraagt samen goed werken om een behoorlijke tijdsinvestering en wordt dit vaak onderschat. Vaak is er niet of nauwelijks tijd om elkaar te ontmoeten, laat staan om het goede gesprek te voeren over het werk en de uitkomsten daarvan door te voeren naar de praktijk. Volgens hem is deze zogenaamde ‘trage tijd’ helaas verdwenen in de efficiencyslag die in veel organisaties gemaakt is. Er is volgens hem een te grote veelheid aan dingen die ‘ook nog moeten’. 

Ook hij pleit voor het maken van keuzes. “Er liggen forse uitdagingen en heel veel mensen hebben het idee dat ze vastlopen in de manier waarop we nu het werk georganiseerd hebben. We zullen met z’n allen na moeten denken over de condities om goed werk te kunnen leveren. Daar hoort onder andere bij dat je af en toe tijd hebt om stil te staan als team bij de vraag wat is nou goed werk en hoe kunnen we het volgend jaar nog beter doen? Vervolgens moet je ook tijd vrijmaken om dat goed door te voeren.” 

Constructief verzet 

Hij ziet het als de plicht van werkgevers om na te denken over hoe je die tijd voor je mensen kunt creëren. Maar professionals en vakmensen moeten volgens de lector niet gaan zitten wachten totdat de organisatie dit voor hen regelt. “Durf de tijd te nemen om na te denken over hoe je je werk kunt verbeteren vanuit je professionele logica. En als een nieuwe regel of richtlijn afleidt van goed werk leveren, kom dan in constructief verzet. Zeg: ‘Hier trekken wij de lijn, dit gaan we niet doen.’ Bestuurders moeten dat verzet op hun beurt niet proberen te smoren, maar juist faciliteren.” Als voorbeeld noemt hij het boek van oud-docent Thijs Roovers ‘Leraar durf te claimen’. 

Hij benadrukt dat professionals in cruciale sectoren een ijzersterke positie hebben. “Als we stoppen met lesgeven en zorg bieden dan loopt de boel in het honderd. We mogen best wat steviger zijn. Laten we ook niet vergeten dat al die professionals en vakmensen ondanks alles wat er speelt nog altijd goed onderwijs en goede zorg leveren in Nederland. Daar mogen we trots op zijn.”

 

 

UIT DE LECTORALE REDE VAN DANIËL VAN MIDDELKOOP: ‘We hechten waarde aan professionals en vakmensen omdat we ervan uitgaan dat zij goed werk leveren – betekenisvol werk van hoge kwaliteit. Ze zijn in staat om specifieke, vaak ingewikkelde vraagstukken op te lossen in en met hun werk. Dat werk is steeds vaker zo complex dat het vraagt om samenwerking om dit werk goed uit te kunnen voeren. Het is daarom van belang dat deze professionals en vakmensen goed kunnen samenwerken, en dat ze hun inzichten samenbrengen en talenten en kennis combineren om goed werk te leveren. Zij moeten daarnaast de ruimte en het vertrouwen krijgen om zelf – binnen bepaalde kaders – te bepalen hoe ze in een bepaalde situatie handelen. Hun werk is niet of maar zeer beperkt in protocollen of formats te vangen.
We hebben die professionals en vakmensen ook meer dan ooit nodig. In de maatschappij en economie staan we voor grote uitdagingen. De klimaatcrisis vraagt om een energietransitie. Vergrijzing en arbeidsmarkttekorten vragen om andere manieren van werken in de zorg, techniek en in vele andere sectoren. Digitalisering en robotisering veranderen de manier waarop we werken en leven. Ook in de zoektocht naar een antwoord op of aanpak voor deze grote economische en maatschappelijke vragen, worden professionals en vakmensen gezien als een onmisbare schakel. Deze transformaties vragen om nieuwe manieren van samen werken.’

 

Bijlage

Thema's

Onderwerpen

Sprekers en experts

Laura Lamers

Inclusief Platformwerk: drie initiatieven, een veelvoud aan inzichten

Hoe maken we beter gebruik van de potentiële meerwaarde van online arbeidsplatforms voor een meer inclusieve arbeidsmarkt? Die vraag stond centraal in de ‘challenge Inclusief Platformwerk’ van NSvP en SBCM, van waaruit drie initiatieven (KlusCV, CurrentWerkt! en LaNSCO United) kansen en obstakels hebben verkend. 
De presentatie van Laura biedt een kijkje in de lessen die zijn opgedaan in het monitoren van de drie challenge initiatieven. Specifiek wordt ingegaan op de kansen van platformwerk voor mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt, en de rol die platformtechnologie kan spelen om kansen voor inclusie te vergroten. Hiermee biedt de presentatie een eerste indruk van de inzichten die worden gedeeld in het boek ‘Inclusief Platformwerk’. 

Laura Lamers is PhD onderzoeker aan de Universiteit Twente, faculteit Faculteit Behavioural, Management and Social Sciences. Haar focus ligt op het snijvlak van technologie en samenleving, meer specifiek menselijke waardigheid. 

Niels Arntz

In een vraaggesprek met Luc Dorenbosch (NSvP) zet Niels uiteen hoe hij als platformondernemer in Nederland aankijkt tegen de ontwikkelingen binnen platformwerk. Hoe luister je als platform naar de mensen die via je platform werken? Wat kunnen samenwerkingen tussen platforms en overheid opleveren? Wat denkt Niels over de kans van slagen van platformwerk, ook als mensen niet geheel zelfstandig kunnen werken? Kan het breder of anders dan nu het geval is? Hoe hij zou willen dat het debat over platformwerk gevoerd zou worden voor meer innovatie op de arbeidsmarkt? 

Niels Arntz is medeoprichter van horecaplatform Temper.

Muriel Serrurier Schepper

Ontdek de kracht van data labeling: kansen voor een diverse en inclusieve arbeidsmarkt

(duopresentatie met Marjolein Grootjen)

In deze sessie ontdekken we hoe mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt de kans krijgen om zichzelf opnieuw te positioneren op de arbeidsmarkt door middel van data labeling in een kantooromgeving. Onder de begeleiding van een deskundige jobcoach werken ze in het AI Annotatie Lab aan hun vaardigheden en persoonlijke ontwikkeling om zo de weg naar de arbeidsmarkt te vinden. Tijdens de sessie wordt uitgelegd hoe dit project tot stand is gekomen en wat de werkzaamheden precies inhouden. 
Deze sessie biedt een inspirerend verhaal over hoe een nieuw soort werk kan bijdragen aan een inclusieve en rechtvaardige samenleving. Kom langs en laat je inspireren!

Muriël Serrurier Schepper is zelfstandig ondernemer, expert in data en artificial intelligence met een achtergrond in arbeids- en organisatiepsychologie. Zij is auteur van het boek Artificial Intelligence In Actie en leidt het AI Annotatie Lab.  

Marjolein Grootjen

Ontdek de kracht van data labeling: kansen voor een diverse en inclusieve arbeidsmarkt

(duopresentatie met Muriel Serrurier Schepper)

Als jobcoach bij het AI Annotatie Lab vanuit Regio Gooi en Vechtstreek begeleidt Marjolein de kandidaten die zichzelf hebben aangemeld of aangemeld zijn vanuit de verschillende gemeenten. In een traject van 6 maanden vanuit een veilige werkomgeving gaat zij samen met de kandidaat de werknemers- en sociale vaardigheden trainen. Zo komt de kandidaat erachter wat zijn intrinsieke motivatie is om te gaan werken. Tijdens deze sessie deelt ze haar persoonlijke ervaringen en laat ze zien hoe ze deelnemers stap voor stap helpt om verder te komen. Ook wordt besproken waarom dit werk bij uitstek geschikt is voor bepaalde doelgroepen.

Marjolein Grootjen is jobcoach bij WerkgeversServicepunt Regio Gooi en Vechtstreek.

Muriel en Marjolein doen samen 1 sessie

Jessica de Ruijter - Lansco

Platformwerk opzetten vanuit de coöperatieve gedachte

(duopresentatie met Leo Beekmans)

Hoe kan werken vinden via een platform nieuwe kansen bieden voor participatie en inclusie? 
In deze inspiratiesessie komen twee voorbeelden voorbij hoe de platformtechnologie vanuit de coöperatieve gedachte wordt ingezet om mensen met een uitkering te helpen met het verkrijgen van nieuwe opdrachten en werkzaamheden. Leo Beekmans van BridgeWorks en Jessica de Ruijter van LaNSCO United vertellen waarom zij deze platformen hebben opgezet, wie zij daarmee bereiken en welke nieuwe kansen deze platformen bieden voor een inclusieve arbeidsmarkt. Ook gaan ze in op hoe zo’n platform werkt in samenwerking met een sociale coöperatie, en wat hun ervaringen en geleerde lessen zijn.

Jessica de Ruijter is directeur van LaNSCO en medeoprichter van sociale coöperatie de Blauwe Paraplu.

Leo Beekmans

(duopresentatie met Jessica de Ruijter)

Leo Beekmans is arbeidsdeskundige, re-integratieconsulent, coach bij WerkmansMobiliteit en bij BridgeWorks

Robbert Boonk

Het beste wat je iemand kunt geven is een kans!

(duopresentatie met Laurens Waling)

Een matching platform voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt - zonder de oneerlijke concurrentie van mensen zonder beperking. Een matching platform waar werkgevers hun vacature en hun organisatie moeten toetsen op beperkende factoren. Alleen zo ontstaan er matches zonder beperkingen. Robbert Boonk ontwikkelde dit initiatief samen met vijf internationale partners, en inmiddels is het systeem bijna operationeel. In hun zoektocht kwamen ze het hightech platform van 8Vance tegen, waar matches worden gemaakt met behulp van Artificial Intelligence (AI). Kandidaten maken een zogenaamd ‘Ability Profile’ aan en dat doet de werkgever ook voor zijn vacature. 

Het systeem Work 4 Everyone is bijna klaar. In deze sessie laat Robbert Boonk aan de hand van de proefversie alvast zien hoe het werkt. Robbert en Laurens vertellen wat het is, hoe het werkt en wat de impact hiervan kan zijn. 

Robbert Boonk is directeur van de PHH Academie (opleider van gecertificeerde jobcoaches) en mede-initiator van matching platform Work 4 Everyone.

Laurens Waling

(duopresentatie met Robbert Boonk)

Laurens Waling is organisatievernieuwer en Chief Evangelist bij 8vance Matching Technologies.

Over NSvP

De NSvP maakt zich hard voor een menswaardige toekomst van werk. We stellen de vraag hoe de arbeidsmarkt van morgen eruit ziet en onderzoeken hoe werk zodanig kan worden ingericht dat het bijdraagt aan de menselijke waarden en behoeften. We zijn een onafhankelijke stichting. We financieren als vermogensfonds innovatieve projecten op het snijvlak van mens, werk en organisatie.

Rijnkade 88
6811 HD Arnhem
info@nsvp.nl
026 - 44 57 800

 

Vind ons op Facebook
Volg ons