Hoogleraar Actief Burgerschap Monique Kremer: empathisch potentieel inzetten mogelijk

Monique Kremer tijdens het NSvP symposium

"Mensen committeren zich liever niet voor lange tijd, maar in standby-functie."

Meer werkenden laten bijdragen aan het algemeen belang is mogelijk, denkt hoogleraar Actief Burgerschap Monique Kremer van de Universiteit van Amsterdam. Tijdens het NSvP-symposium Werken in Algemeen Belang op 20 september pleitte ze onder andere voor meer burgerschap óp het werk en een maatschappelijke dienstplicht voor andere groepen dan jongeren. We zetten haar aanknopingspunten voor het beter benutten van empathisch potentieel op een rij, plus de aandachtspunten. 

Dat het onderwerp ‘werken in het algemeen belang’ leeft, ondervond Monique Kremer persoonlijk  toen haar schoonmaakster op verzoek van oud-collega's bijsprong in het ziekenhuis waar ze tot haar pensioen had gewerkt. “Omdat dat bij haar paste, vanuit een innerlijke drijfveer te helpen in het algemeen belang”, vertelt de hoogleraar. Het was voor Kremer aanleiding om verder over het thema na te denken en in te passen in discussies over zorg en burgerschap, thema's waar ze veel van weet. 
 

Wie is Monique Kremer?
Monique Kremer doet onderzoek naar zorg, burgerschap en de arbeidsmarkt. Sinds 2015 is ze bijzonder hoogleraar Actief Burgerschap aan de Universiteit van Amsterdam, waar ze zich onder andere bezig houdt met ‘alledaagse attentheid’ en onderlinge verbindingen in de superdiverse wijk. Als senior wetenschappelijk medewerker bij de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) werkte ze mee aan allerlei rapporten, met als belangrijkste gemene deler aandacht voor scheidslijnen in de samenleving. Een van die rapporten is het in 2020 verschenen Het Betere Werk, een nieuwe maatschappelijke opdracht waarin drie condities worden geformuleerd die passen bij de wensen van de samenleving en de condities vanuit de economie: grip op geld, oftewel een gepast loon met zekerheden; grip op werk, met autonomie en verbondenheid met werk; en grip op het leven met een goede balans tussen werk en privé.

Altruïstisch potentieel 

Kremer schetst kort een aantal ontwikkelingen op het gebied van werk, zoals de toename van vacatures in met name zorg en onderwijs en de hoge werkdruk in maatschappelijke sectoren. Ook prikt ze de aanname door dat vrijwilligerswerk in Nederland afneemt. “Een van de prototypische voorbeelden van ‘goed doen’ is vrijwilligerswerk. Vaak wordt gezegd dat het vrijwilligerswerk enorm afneemt in Nederland, maar dat is niet waar, de participatiesamenleving bestaat al heel lang.” De aard en commitment van vrijwilligers (steeds vaker werkende hoger opgeleiden) verandert wel, mensen committeren zich liever niet voor hele lang tijd, maar krijgen meer een standby-functie. Ook goed te weten: het aantal mantelzorgers neemt niet zozeer toe in Nederland, maar wel de zwaarte en het aantal uren dat men eraan besteedt. Willen mensen zich breder inzetten dan het dagelijks bestaan in hun eigen huis en werk? “Ja, zo blijkt uit onderzoek, veel mensen willen zich inzetten voor hun buurt of buren als hen hiernaar worden gevraagd. Er bestaat dus absoluut een altruïstisch potentieel in de samenleving.”  

Na, naast of óp het werk

Dat is goed nieuws. Kremer noemt een aantal varianten van inzet voor de samenleving die gedaan worden na, naast en op het werk, zoals de Nationale Zorgreserve, maar gaat vooral in op maatschappelijke dienstplicht en burgerschap óp het werk. Hier ziet ze aanknopingspunten om het potentieel te vergroten. “Het is wonderlijk dat de discussie over maatschappelijke dienstplicht altijd over jongeren gaat, want er is een heel cohort 65-plusser dat blij en gezond is, en tijd over heeft.” De betiteling dienstplicht is volgens haar sowieso niet handig, omdat het verplichtende karakter niet uitnodigt of motiveert. Ook mensen uit het bedrijfsleven zouden wat Kremer betreft wat meer naar de zorgsector toe mogen bewegen. “Hoe zorg je ervoor dat mensen uit het bedrijfsleven, denk aan accountants of managers, ook zorgtaken en maatschappelijke taken oppakken?”  

Aandachtspunten 

Het vergroten van het empathisch potentieel is mogelijk, concludeert Kremer. Maar het in elkaar schuiven van burgerschap en arbeidsmarkt is geen 'quick fix' en niet eenvoudig, het vraagt om inspanningen op en rond de organisatie van werk. In eerste instantie zullen dit soort initiatieven arbeidsmarktproblemen zoals werkdruk dan ook niet oplossen, maar juist vergroten. Mensen inzetten in het algemeen belang moet ook nooit een 'goedkope oplossing' zijn en betaalde arbeidskrachten verdringen, stelt Kremer.

Ongelijkheid 

Een ander groot aandachtspunt is ervoor zorgen dat de ongelijkheid niet wordt vergroot, dat alle maatschappelijke zorg op de schouders van enkelen drukt. “Het zijn bijvoorbeeld altijd dezelfde mensen, vaak vrouwen, die mantelzorg doen, terwijl mannen vrijwillig bestuurswerk doen. Je wilt niet dat mensen uit maatschappelijke sectoren, die al heel veel doen en onder hoge werkdruk staan, nóg meer moeten doen.”

 

Conclusie

Wat betreft Monique Kremer is er een groot potentieel van mensen die in principe bereid is zich in te zetten voor het algemeen belang. De vraag is of deze intrinsieke motivatie om bij te dragen op andere en vernieuwende manieren te vangen is voor sectoren die de komende decennia door ontgroening en vergrijzing periodiek met tekorten te maken zullen krijgen. Dit kan volgens Kremer door nieuwe groepen te betrekken, hetzij als vrijwilliger, hetzij vanuit bedrijven die mogelijkheden aanbieden aan werkenden voor maatschappelijke inzet. Maar quick fixes en goedkope oplossingen moeten voorkomen worden en er zal aandacht moeten blijven voor een evenwichtige verdeling van zorgtaken, om te voorkomen dat maatschappelijke zorg niet steeds bij dezelfde groepen terecht komt. 

 

Thema's

Onderwerpen

Sprekers en experts

Laura Lamers

Inclusief Platformwerk: drie initiatieven, een veelvoud aan inzichten

Hoe maken we beter gebruik van de potentiële meerwaarde van online arbeidsplatforms voor een meer inclusieve arbeidsmarkt? Die vraag stond centraal in de ‘challenge Inclusief Platformwerk’ van NSvP en SBCM, van waaruit drie initiatieven (KlusCV, CurrentWerkt! en LaNSCO United) kansen en obstakels hebben verkend. 
De presentatie van Laura biedt een kijkje in de lessen die zijn opgedaan in het monitoren van de drie challenge initiatieven. Specifiek wordt ingegaan op de kansen van platformwerk voor mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt, en de rol die platformtechnologie kan spelen om kansen voor inclusie te vergroten. Hiermee biedt de presentatie een eerste indruk van de inzichten die worden gedeeld in het boek ‘Inclusief Platformwerk’. 

Laura Lamers is PhD onderzoeker aan de Universiteit Twente, faculteit Faculteit Behavioural, Management and Social Sciences. Haar focus ligt op het snijvlak van technologie en samenleving, meer specifiek menselijke waardigheid. 

Niels Arntz

In een vraaggesprek met Luc Dorenbosch (NSvP) zet Niels uiteen hoe hij als platformondernemer in Nederland aankijkt tegen de ontwikkelingen binnen platformwerk. Hoe luister je als platform naar de mensen die via je platform werken? Wat kunnen samenwerkingen tussen platforms en overheid opleveren? Wat denkt Niels over de kans van slagen van platformwerk, ook als mensen niet geheel zelfstandig kunnen werken? Kan het breder of anders dan nu het geval is? Hoe hij zou willen dat het debat over platformwerk gevoerd zou worden voor meer innovatie op de arbeidsmarkt? 

Niels Arntz is medeoprichter van horecaplatform Temper.

Muriel Serrurier Schepper

Ontdek de kracht van data labeling: kansen voor een diverse en inclusieve arbeidsmarkt

(duopresentatie met Marjolein Grootjen)

In deze sessie ontdekken we hoe mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt de kans krijgen om zichzelf opnieuw te positioneren op de arbeidsmarkt door middel van data labeling in een kantooromgeving. Onder de begeleiding van een deskundige jobcoach werken ze in het AI Annotatie Lab aan hun vaardigheden en persoonlijke ontwikkeling om zo de weg naar de arbeidsmarkt te vinden. Tijdens de sessie wordt uitgelegd hoe dit project tot stand is gekomen en wat de werkzaamheden precies inhouden. 
Deze sessie biedt een inspirerend verhaal over hoe een nieuw soort werk kan bijdragen aan een inclusieve en rechtvaardige samenleving. Kom langs en laat je inspireren!

Muriël Serrurier Schepper is zelfstandig ondernemer, expert in data en artificial intelligence met een achtergrond in arbeids- en organisatiepsychologie. Zij is auteur van het boek Artificial Intelligence In Actie en leidt het AI Annotatie Lab.  

Marjolein Grootjen

Ontdek de kracht van data labeling: kansen voor een diverse en inclusieve arbeidsmarkt

(duopresentatie met Muriel Serrurier Schepper)

Als jobcoach bij het AI Annotatie Lab vanuit Regio Gooi en Vechtstreek begeleidt Marjolein de kandidaten die zichzelf hebben aangemeld of aangemeld zijn vanuit de verschillende gemeenten. In een traject van 6 maanden vanuit een veilige werkomgeving gaat zij samen met de kandidaat de werknemers- en sociale vaardigheden trainen. Zo komt de kandidaat erachter wat zijn intrinsieke motivatie is om te gaan werken. Tijdens deze sessie deelt ze haar persoonlijke ervaringen en laat ze zien hoe ze deelnemers stap voor stap helpt om verder te komen. Ook wordt besproken waarom dit werk bij uitstek geschikt is voor bepaalde doelgroepen.

Marjolein Grootjen is jobcoach bij WerkgeversServicepunt Regio Gooi en Vechtstreek.

Muriel en Marjolein doen samen 1 sessie

Jessica de Ruijter - Lansco

Platformwerk opzetten vanuit de coöperatieve gedachte

(duopresentatie met Leo Beekmans)

Hoe kan werken vinden via een platform nieuwe kansen bieden voor participatie en inclusie? 
In deze inspiratiesessie komen twee voorbeelden voorbij hoe de platformtechnologie vanuit de coöperatieve gedachte wordt ingezet om mensen met een uitkering te helpen met het verkrijgen van nieuwe opdrachten en werkzaamheden. Leo Beekmans van BridgeWorks en Jessica de Ruijter van LaNSCO United vertellen waarom zij deze platformen hebben opgezet, wie zij daarmee bereiken en welke nieuwe kansen deze platformen bieden voor een inclusieve arbeidsmarkt. Ook gaan ze in op hoe zo’n platform werkt in samenwerking met een sociale coöperatie, en wat hun ervaringen en geleerde lessen zijn.

Jessica de Ruijter is directeur van LaNSCO en medeoprichter van sociale coöperatie de Blauwe Paraplu.

Leo Beekmans

(duopresentatie met Jessica de Ruijter)

Leo Beekmans is arbeidsdeskundige, re-integratieconsulent, coach bij WerkmansMobiliteit en bij BridgeWorks

Robbert Boonk

Het beste wat je iemand kunt geven is een kans!

(duopresentatie met Laurens Waling)

Een matching platform voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt - zonder de oneerlijke concurrentie van mensen zonder beperking. Een matching platform waar werkgevers hun vacature en hun organisatie moeten toetsen op beperkende factoren. Alleen zo ontstaan er matches zonder beperkingen. Robbert Boonk ontwikkelde dit initiatief samen met vijf internationale partners, en inmiddels is het systeem bijna operationeel. In hun zoektocht kwamen ze het hightech platform van 8Vance tegen, waar matches worden gemaakt met behulp van Artificial Intelligence (AI). Kandidaten maken een zogenaamd ‘Ability Profile’ aan en dat doet de werkgever ook voor zijn vacature. 

Het systeem Work 4 Everyone is bijna klaar. In deze sessie laat Robbert Boonk aan de hand van de proefversie alvast zien hoe het werkt. Robbert en Laurens vertellen wat het is, hoe het werkt en wat de impact hiervan kan zijn. 

Robbert Boonk is directeur van de PHH Academie (opleider van gecertificeerde jobcoaches) en mede-initiator van matching platform Work 4 Everyone.

Laurens Waling

(duopresentatie met Robbert Boonk)

Laurens Waling is organisatievernieuwer en Chief Evangelist bij 8vance Matching Technologies.

Over NSvP

De NSvP maakt zich hard voor een menswaardige toekomst van werk. We stellen de vraag hoe de arbeidsmarkt van morgen eruit ziet en onderzoeken hoe werk zodanig kan worden ingericht dat het bijdraagt aan de menselijke waarden en behoeften. We zijn een onafhankelijke stichting. We financieren als vermogensfonds innovatieve projecten op het snijvlak van mens, werk en organisatie.

Rijnkade 88
6811 HD Arnhem
info@nsvp.nl
026 - 44 57 800

 

Vind ons op Facebook
Volg ons