Een team van docenten van Fontys Hogescholen wil docenten stimuleren om kennis op het gebied van mediawijsheid onderling te delen. Dit is belangrijk om de kloof tussen onderwijs en de belevingswereld van de studenten te verkleinen. Nieuwe ontwikkelingen in de ICT bieden de mogelijkheid om het onderwijs interessanter, afwisselender en aansprekender te maken voor studenten, maar de implementatie van nieuwe aanpakken vraagt van docenten veel tijd en nieuwe kennis. Bovendien zijn niet alle technologische ontwikkeling even waardevol voor het onderwijs. Hiervoor is er ook een kritische houding nodig van docenten. Om een kritische reflectie op mogelijkheden te stimuleren is het belangrijk dat docenten onderling hun visies, kennis, ideeën en ervaringen delen. Met een gedragsgerichte aanpak werd gekeken wat het delen van kennis in de weg staat, hoe dit makkelijker en aantrekkelijk kan worden gemaakt en welke rol een digitaal platform daarin kan spelen.
Door middel van drie kleine interventies is onderzocht of er daadwerkelijk meer kwantitatieve online kennisdeling met betrekking tot mediagebruik in het onderwijs plaatsvond en kwalitatief zijn docenten tijdens gesprekken gevraagd naar hun mediawijs onderwijs en hun visie op verschillende aspecten van mediawijs onderwijs. Nieuwe ontwikkelingen op het gebied van ict kunnen bestaande werkzaamheden van docenten leuker, sneller en gemakkelijker maken. Vanuit de organisatiekant bieden zij de opzet van ict in het onderwijs zo aan dat mediawijsheid voor de gebruikers (de hbo-docenten) een positieve prettige sociale ervaring wordt. Het target gedrag is dat medewerkers actief informatie op het gebied van mediagebruik in het onderwijs zoeken, gebruiken én dit delen met elkaar. Deze drie vormen van gedrag volgen niet alleen logischerwijs op elkaar, het geeft ook de mate van mediawijsheid aan en het is een zichzelf in stand houdende cyclus. Niet alleen bij de medewerkers, maar ook voor de organisatie als geheel. Dus een verandering van de cultuur van de organisatie, door leren en delen te stimuleren. Oftewel, de nudge leidt tot kennisdeling, die weer tot mediawijsgedrag in en buiten het klaslokaal leidt.
Onderzoek en leerresultaten
Om de gevonden cognitieve biases en leerblokkades te verminderen en het gewenste gedrag te stimuleren, ontwikkelde Team Fontys een nudge aan de hand van het EAST-framework van het Behavioral Insights Team. De uiteindelijke ontworpen nudge is de ontwikkeling van een extern platform om kennis te delen, gecombineerd met een aantal activiteiten om het bezoek van dit platform te stimuleren. Op dit platform kunnen docenten vragen stellen, elkaar oplossingen bieden en ervaringen, kennis en interessante voorbeelden op het gebied van mediawijsheid delen. De inhoud van de informatie op het platform is afhankelijk van de docenten zelf. Doordat de activiteit op het platform kan worden bijgehouden is het mogelijk om het resultaat van de nudges te meten. Het platform is aan het begin van het studiejaar actief onder de aandacht gebracht. Daarbij werden mini-interventies (nudges) ingezet in de vorm van posters, een webcamcover en een filmpje als teaser met een boodschap van de directeur.
Het Fontys-team heeft de effectiviteit van hun nudge aan de hand van kwantitatieve en kwalitatieve data gemeten. De kwantitatieve data bestonden uit het aantal berichten en reacties van docenten op de website. Deze zijn op verschillende tijdstippen gemeten (na de inzet van de posters, en na de officiële lancering). Fontys heeft effecten van de nudges niet afzonderlijk kunnen meten, aangezien enkele onderdelen tegelijkertijd ten tonele zijn verschenen. Zij geven dan ook het advies om nudges apart in te steken, zodat de effecten van elke nudge apart gemeten worden.
Ook zijn er kwalitatieve metingen geweest op beide meetmomenten. Hieruit zijn een aantal conclusies getrokken. Docenten reageerden enthousiast na het lanceren van het online platform, maar door de hoge werkdruk en de focus op de korte termijn geven zij toch aan dat het inloggen op een externe website een te hoge drempel is. Wel wil de doelgroep een structureel moment in hun rooster om kennis te delen.
Ethiek
Tijdens het lanceren van de nudge hebben de deelnemers van Team Fontys duidelijke informatie over doel en aanpak gegeven. Wanneer je gaat nudgen beïnvloed je de keuzemogelijkheden, maar er is hier gekozen voor een aanpak waarin iedereen zèlf de bewuste keuze kon maken wel of niet van het platform gebruik te maken en wel of niet kennis te delen. De groep vond het ethisch gezien belangrijk om hier transparant over te communiceren. Ook geven de deelnemers van Team Fontys aan dat het geven van enkele keuzemogelijkheden er ook voor zorgt dat de doelgroep zelf verantwoordelijk blijft voor eigen keuzes en gedrag.
Gerelateerde artikelen:
Mediawijsheid van docenten vergroten met gedragsgericht aanpak
