Het team van de gemeente Zutphen, Universiteit Utrecht en de Erasmus Universiteit Rotterdam ontwikkelde een OntwikkelNudge om de gemeentemedewerkers te stimuleren meer kennis van buiten naar binnen te halen. Medewerkers zouden buiten het eigen team naar kennis kunnen zoeken om de beleidsvoering te voeden en zouden daarmee tegelijkertijd hun eigen ontwikkelmogelijkheden vergroten. Binnen Nederlandse gemeentes is er een steeds een grotere vraag naar burgerparticipatie en het oplossen van complexe sociale problemen vereist dat meerdere stakeholders worden betrokken. Het is voor gemeenteambtenaren vaak nog niet gewoon om buiten de grenzen van hun eigen functie en organisatie te kijken. Door samen te werken kan er effectiever en efficiënter worden gewerkt en kunnen financiële middelen effectiever worden ingezet.
Het onderzoeksteam ging aan de slag met het stimuleren van (informeel) leren (in nudgingtermen: het gewenste gedrag), waarbij alle medewerkers van de gemeente worden betrokken. Een groter deel van de tijdsbesteding - en dus ook het budget - wordt besteed aan contacten buiten de gemeente. Deze afspraken zullen uiteindelijk resulteren in meer inbreng van derden in de beleidsontwikkeling. De nieuw opgedane kennis kan afkomstig zijn van andere afdelingen binnen de gemeente of van buiten de eigen organisatie, zoals inwoners van de gemeente, grote bedrijven, kleine ondernemingen of andere (nabij liggende) gemeentes. Dit is van belang om niet steeds zelf ‘het wiel uit te vinden’. Bovendien is dit het benutten van kennis buiten de gemeente gunstig voor de burgerparticipatie en bij het oplossen van complexe sociale problemen.
Onderzoek en resultaten
Op basis van eerste oriënterende interviews binnen de gemeente Zutphen hebben zij kunnen constateren dat de volgende factoren de belangrijkste belemmeringen zijn: (1) tijdsdruk/ prioriteiten, (2) angst voor afrekening, waaraan gekoppeld moeite met het loslaten van verantwoordelijkheden, (3) doorbreken van bestaande routines en (4) gebrek aan overzicht van wie wat kan.
Om deze belemmerende factoren te verminderen en het gewenste gedrag te stimuleren, werd een nudge ontwikkeld, aan de hand van het EAST-framework van het Behavioral Insights Team. De OntwikkelNudge is erop gericht informatie te geven over succesvol gedrag van anderen in soortgelijke situaties. De nudge laat zien hoe anderen met externen hebben samengewerkt en wat dit heeft opgeleverd. Hierdoor accentueert de nudge dat samenwerken niet altijd ingewikkeld hoeft te zijn, tot positieve uitkomsten kan leiden en niet heel veel meer inspanning hoeft te kosten. Er wordt gebruik gemaakt van een beschrijvende nudge, waarbij niet werd gezegd wat er van mensen werd verwacht, maar alleen voorbeeldstrategieën van succesvolle voorgangers werden gecommuniceerd. De nudge zou het risico van het onbekende kunnen verkleinen, en nieuwe oplossingen kunnen aanbieden. De nudge moet onder de aandacht worden gebracht op het moment dat medewerkers daadwerkelijk een beslissingsmoment ervaren.
Het nudge-ontwerp: twee experimenten
Er is gekozen om een Nudge te testen die gebruikt maakt van onbewuste processen, maar deze inzet om bewust keuzes te maken. Er werden twee experimenten gedaan: Om het effect van de nudge te meten, werd deze ingezet in een abstracte zoektaak (met en zonder OntwikkelNudge) en een vignet studie (met en zonder nudge). Bij de abstracte informatie zoektaak moesten de medewerkers informatie zoeken onder tijdsdruk. Er werd een bepaald tijdsbudget beschikbaar gemaakt waarbij de medewerkers moesten bepalen hoeveel tijd ze investeren per zoektaak. In dit experiment werd gespeeld met de hoeveelheid risico. De score werd bepaald door de kwaliteit van de beslissingen.
Vervolgens zijn er vier potentiële projecten als scenario’s opgesteld. Hierbij moesten de deelnemers kiezen met wie ze wilden samenwerken. Er waren in totaal 29 samenwerkingspartners geselecteerd. In dit vignet experiment werd gevarieerd met de mate van risico. Ook werd er wel of geen sociale nudge toegevoegd. Hierdoor ontstonden vier verschillende testgroepen onder alle 330 deelnemende medewerkers.
Het experiment werd online getest, waardoor zowel het zoekproces als de uiteindelijke gemaakte keuzes goed te observeren waren.
Bevindingen en resultaten
Wat betreft het Nudgen van en leer- en ontwikkelgedrag, is veel geleerd over het meten van leer- en ontwikkelgedrag. Zowel leer- als ontwikkelgedrag is erg lastig om te meten, vooral doordat het een niet zichtbaar, intern proces is en iedereen op een andere manier leert. Daarnaast is gekozen om een Nudge te testen in verschillende situaties. Vaak worden Nudges getest in één situatie, en niet gekeken hoe het effect van Nudges kan veranderen in verschillende situaties. In dit experiment is gevarieerd om het effect op het beslissingsproces te kunnen meten, evenals de interactie met de nudge.
Nudging zorgt vaak voor kleine veranderingen in gedrag, die op langer termijn (soms) iets groters in gang kunnen zetten. Om de effecten van dit gedrag te meten en een subtiel verschil te kunnen onderscheiden tussen een controle- en een experimentgroep is een grotere onderzoeksgroep nodig.
Gerelateerde artikelen:
