creativiteit

Onderzoek naar de voordelen van ADHD op de werkvloer, samenwerking tussen mens en algoritme bij personeelsselectie en vrouwelijk leiderschap in hybride werkomgeving zijn de onderwerpen van de winnende scripties bij de David van Lennep Scriptieprijs 2024. Op 7 februari werden de drie winnaars bekend gemaakt tijdens het symposium 'Werken tot Nut van het Algemeen' in Utrecht. Franziska Linn (Vrije Universiteit Amsterdam), Shagun Thakur (Universiteit Maastricht) en Georgia de Lima Zanella (Universiteit van Amsterdam) ontvingen respectievelijk de 1e, 2e en 3e prijs en de daaraan verbonden geldbedragen van € 2.000, € 1.500 en € 1.000. 

Gamification is het fenomeen waarbij medewerkers meer gemotiveerd raken voor hun werk door hun werktaken te benaderen alsof het een spel is. Dit was onderwerp van de masterthesis van Yuri Scharp. Door middel van een theoretisch goed onderbouwd onderzoek, dat gebruik maakte van innovatieve onderzoekmethoden, heeft Yuri de eerste prijs van de David van Lennep Scriptieprijs in de wacht gesleept. Zijn masterscriptie is getiteld: Gamification: A Bottom-up Approach. 

Kun je medewerkers aanzetten tot creativiteit door de werkomgeving aan te passen? Je kunt met de werkomgeving creativiteit wel bevorderen. Maar waar de een goed gedijt in een hectische en wat chaotische kantoortuin, doet de ander het beter in een stiltehoek. Als je mensen hun eigen werkomgeving laat inrichten of uitkiezen, hoeft de leidinggevende zich niet af te vragen of de medewerker juist behoefte heeft aan structuur of beperkte chaos. Welk soort omgeving de medewerker nodig heeft, regelt zich dan vanzelf. 

"Creatievelingen zijn wel vaker nogal rommelig." De vraag is of we hier iets achter moeten zoeken - is het inderdaad zo dat creatieve geesten vaak slordige geesten zijn, of is dit weer zo’n broodje aap? En omgekeerd, kun je je afvragen of een rommelige, beetje chaotische omgeving tot nieuwe inzichten en ideeën inspireert en de creativiteit bevordert?

Veel creatieve geesten zijn sterk “intrinsiek gemotiveerd”, ze halen voldoening en genoegdoening uit de activiteit zelf en niet zozeer uit geld, schouderklopjes en roem. Maar dat creëert een dilemma: Hoe kunnen we de creativiteit van mensen stimuleren, als de belangrijkste stimulans hiervoor uit henzelf moet komen? 

De drie winnaars van de David van Lennep Scriptieprijs 2016 zijn bekend: Lex van der Vegt (Erasmus Universiteit Rotterdam), Julia van Eijs (Universiteit van Amsterdam) en Oana Salcescu (eveneens van de Erasmus Unversiteit). Zij werden in het zonnetje gezet tijdens het OmkeerEvent op 15 juni 2017 in de Metaal Kathedraal, Utrecht.

Als incubatie helpt, door bijvoorbeeld even afstand te nemen of er een nachtje over te slapen, wat is dan het effect van meditatie en mindfulness op creativiteit? Werkt meditatie? En maakt het uit wat voor soort meditatie je doet? En als het werkt, waarom dan? En werkt het voor iedereen, of zijn er uitzonderingen op de regel?

Iedereen heeft wel eens die irritante ervaring dat je vastloopt op een probleem. En dat als je dan even afstand neemt, iets anders gaat doen, en later terugkeert om het probleem weer op te pakken, de oplossing zo eenvoudig blijkt. Waarom bedacht ik dat niet direct?! Over de relevantie van de incubatieperiode en het effect op je creativiteit.

Ook met stug volhouden kan je tot nieuwe, creatieve inzichten komen. Wat er tijdens zo’n persistent proces eigenlijk gebeurt, is dat mensen stap voor stap door de brij van mogelijkheden, ideeën en oplossingen heengaan. Het persistente brein is als een fietser – hij komt vooruit, stug doortrappend door weer en wind, en ziet onderweg veel details die hem op ideeën kunnen brengen.

Om creatief te kunnen zijn, is kennis van zaken nodig. Om ergens goed in te worden, zijn vaak de spreekwoordelijke 10.000 vlieguren nodig en voor creatieve prestaties geldt hetzelfde.