algoritmes

De opkomende platformeconomie bepaalt steeds meer de toekomst van werk. Platformwerk biedt kansen, maar brengt ook uitdagingen met zich mee. Op 16 februari 2023 organiseerden NSvP en het Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken het symposium "Platformwerk in goede banen" om het debat over platformwerk en de platformeconomie in een bredere kring te voeren. Wetenschappers, beleidsmakers, professionals, platformbeheerders en werkgevers- en werknemersorganisaties kwamen bijeen om te debatteren over de gevolgen van de platformeconomie voor menswaardig werk.

Er is veel te doen over de arbeidsomstandigheden van platformwerkers, en de rol die de platforms en algoritmes achter de platforms hierin spelen. In dit artikel zetten Valeria Pulignano en Milena Franke (Katholieke Universiteit Leuven) uiteen welke invloed algoritmes hebben op het werk van platformwerkers en waarom de ongelijke toegang tot informatie een risico vormt voor de werkenden.

Om platformwerk en platformwerkers een duurzame plaats in onze arbeidsmarkt te geven, is het nodig om te luisteren naar de platformwerkers zelf. Gelukkig gebeurt dat volgens freelance platformwerker Martijn Müller steeds vaker. Hij bezorgt al vijf jaar maaltijden en is oprichter van het Nijmeegse coöperatieve maaltijdbezorgplatform bestellenbij.nl. Zijn visie in een notendop: neem platformwerk serieus en maak het waar nodig eerlijker. 

De tweede David van Lennep Keynote werd op vrijdag 8 april 2022 in het auditorium in Rozet, Arnhem gegeven door HR x Tech omnivoor Saskia Nijs. Dat zij er zelf niet fysiek bij kon zijn maar haar keynote voor een goed gevulde zaal in Arnhem gaf terwijl zij zelf groots op het scherm te zien was, onderstreepte eigenlijk alleen maar haar punt. Nijs' betoog ging namelijk over de toekomst van werk en hoe technologie kan helpen om ons volledige potentieel te bereiken.

De ontelbare onzichtbare clickworkers verdienen een (meestal klein) inkomen met het uitvoeren van microtasks. Ruben van de Ven en Merijn van Moll bestudeerden in opdracht van SETUP en NSvP de wereld van clickwork en maakten in 2020 een eerste installatie met de titel Guest Worker, om deze onzichtbare arbeidersklasse zichtbaar te maken. In 2021 ontwikkelden ze Auto-accept: "Het brengt je in 'the clickwork-zone."

Hoe zet je de kracht van AI in ten gunste van werkenden en werkzoekenden? Het projectteam van Jaap Jan van Assen (eelloo) ontwikkelden een AI-gedreven instrument “Mark My Words – daarmee zoeken mensen op een Tinder-achtige manier naar banen die matchen bij hun profiel én geven zij feedback aan het systeem. Ze gaan als het ware in gesprek met het algoritme. Beoogd resultaat: betere kansen op de arbeidsmarkt en betere loopbaanbeslissingen voor werkenden. Bovendien draagt het bij aan meer Responsible en Explainable AI in recruitment. 

Op welke kenmerken verschilt de lijst van geschikte kandidaten, wanneer machine learning modellen worden gebruikt in plaats van meer traditionele technieken? Komen er meer inclusieve, diverse keuzes of juist meer exclusieve keuzes in geschikte kandidaten in de praktijk tot stand? Of maakt het geen verschil? Jacqueline van Breemen (NOA) onderzocht de consequenties van selectie met AI op de diversiteit van de geselecteerden. Ze won hiermee tevens de Eindprijs van de NSvP AI x Recruitment Challenge.

Sollicitanten zijn een belangrijke groep bij de introductie van algoritmes in matching en recruitment. Wat vinden zij ervan als zij door AI worden beoordeeld? Hoe eerlijk ervaren sollicitanten het als ze worden beoordeeld door AI op basis van hun LinkedIn profiel of video-interviews? En maakt het daarbij uit of ze uiteindelijk geschikt of ongeschikt worden bevonden? Een projectgroep aan de Vrije Universiteit onderzocht in het kader van de NSvP AI x Recruitment Challenge hoe het zit met de acceptatie van sollicitanten bij gebruik van AI in sollicitatieprocedures.

Jacqueline van Breemen (onderzoeker en data analist bij NOA) deed onderzoek naar het gebruik van AI bij selectie. Ze vergeleek de uitkomsten met die van traditionele selectiemethoden. Welke kandidaten hebben het meest winst van de toepassing van AI? En is selectie met gebruik van AI betrouwbaar? Haar belangrijkste uitkomst: selectie met AI versterkt sommige bestaande vooroordelen. 

Floris de Krijger onderzocht de manipulatieve controlesystemen van online platform bezorgdiensten als Deliveroo and Uber Eats. Omdat fietskoeriers de hele dag door allerlei kleine keuzes maken, krijgen zij het gevoel meer invloed te hebben op de hoogte van hun inkomen dan in werkelijkheid het geval is. "Ik was vaak geneigd mijn lage inkomen te relateren aan de werkstrategieën die ik elke dag toepaste op de fiets, in plaats van verhaal te halen bij mijn platform-werkgevers zelf.” Floris won voor zijn onderzoek de David van Lennep Scriptieprijs 2019.