inclusie

Prof. dr. Ton Wilthagen gaat in de periode februari - juni 2020 op zoek naar een model voor een meer inclusieve arbeidsmarkt. Hij doet dit tijdens het NSvP/NIAS-fellowship, waarin hij wetenschap en maatschappij verbindt. Uitgangspunt van de studie is dat participatie in betaald werk veel meer waarde heeft dan alleen inzet van arbeid en loon. Mensen die werken voelen zich gezonder en gelukkiger en hebben een groter netwerk dan mensen die niet aan de slag zijn. Bovendien is er in de samenleving veel behoefte aan producten en diensten die nu niet worden geleverd en die niet als werk tellen.

De NSvP, Goldschmeding Foundation en Instituut Gak organiseren op maandag 4 november 2019 de Dag van de Inclusieve Arbeidsmarkt. Tijdens dit symposium maken we de stand van zaken op rond de inclusieve arbeidsmarkt. Daarbij zoeken we met maatschappelijke organisaties, werkgevers, beleidsmakers en onderzoekers een concreet antwoord op de vraag welke praktische stappen er moeten worden ondernomen om de Nederlandse arbeidsmarkt inclusiever te maken.

Waar we in eerdere artikelen spraken over hoe het gebruik van data mining en algoritmes onbedoeld kan leiden tot discriminatie bij de werving en selectie van personeel, draait dit laatste mechanisme de rollen een beetje om. Algoritmes bieden namelijk handvatten om juist bewust te discrimineren. We bespreken het laatste mechanisme genoemd door onderzoekers Barocas en Selbst: masking. 

Proxies zijn cijfers die correlaties aanduiden tussen bepaalde concepten, waardoor ze voor een algoritme dienen als een soort voorspellers. Blond haar is bijvoorbeeld een proxy voor een blank huidtype. Aan de hand van zulke correlaties worden mensen ingedeeld in groepen. Er ontstaan patronen waaruit blijkt dat bepaalde groepen gemiddeld slechtere prestaties, vaardigheden of capaciteiten vertonen, met als gevolg een systematische uitsluiting van die groepen. Wat kunnen we eraan doen?

Als je algoritmes wil gebruiken om iets automatisch te voorspellen, moet je de wereld vereenvoudigen om het in programmeertaal te kunnen vastleggen. Bijvoorbeeld: wil je een slimme kandidaat - neem iemand met een universitair diploma. Organisaties maken dus keuzes over welke indicatoren ze opnemen in hun algoritmische analyses. Dit keuzeproces wordt ‘feature selection’ genoemd. Omdat algoritmes een vereenvoudigde wereld vereisen, kunnen biases ontstaan. Deel 3 uit een serie van vijf.

Hoe kan AI een goede en eerlijke arbeidsmarkt faciliteren of juist frustreren? Met het OmkeerEvent – AI in Recruitment – op 18 juni 2019 willen we partijen laten kennismaken met HR-technologie aangedreven door Artificiële Intelligentie (AI). Samen willen we scherper krijgen wat de tech-beloften de arbeidsmarkt van morgen écht te bieden hebben. Hoe beïnvloedt het de kansen op werk voor verschillende partijen – positief, maar mogelijk ook negatief? De AI-technologie is boeiend en interessant en kan zeer nuttig zijn. Maar welke vragen moeten we ons blijven stellen in zowel de wetenschap als praktijk? Denk en debatteer mee!

Wat een algoritme leert, hangt af van de ‘trainingsdata’ waaraan het is blootgesteld. Deze gegevens trainen het algoritme om zich op een bepaalde manier te gedragen. De kwaliteit en waarde (en neutraliteit) van de ingevoerde data is hierbij dus essentieel. Dit valt onder te verdelen in twee categorieën: ‘labelling examples’ en ‘data collection’. Deel 2 in de (5-delige) serie Waarom AI niet neutraal is.

Organisaties gebruiken data als input voor algoritmes, die hen vervolgens kunnen ondersteunen in het maken van keuzes. Stel, een organisatie wil uit een grote groep potentiële medewerkers een selectie maken van 'goede' werknemers. Hoe definieer je ‘goed’ in meetbare eigenschappen? Is een goede werknemer iemand die de meeste producten verkoopt? Iemand die nooit te laat komt? In eerste instantie lijken dit redelijke overwegingen in het voorspellen van ‘goede’ werknemers, maar uitsluiting van groepen mensen is hierbij reëel. Deel 1 uit een serie: Waarom een doelvariabele kan leiden tot (onbedoelde) discriminatie.

In het werving en selectieproces is in de afgelopen eeuw veel kennis ontwikkeld over het beoordelen en meten van geschiktheid, het kritisch toetsen van instrumenten op validiteit en betrouwbaarheid, en het terugdringen van bias. Er doet zich nu een nieuw fenomeen voor: de inzet van AI in recruitment en selectieprocedures. Claims zijn dat dat sneller, effectiever en met minder bias plaatsvindt dan met de tussenkomst van mensen. Opvallend is dat de ICT bij de ontwikkeling van algoritmes een belangrijke rol speelt, maar dat de link naar bestaande kennis vanuit de personeelsselectie weinig wordt gelegd. Wat is er nodig om de uitspraken over geschiktheid op zijn merites te kunnen toetsen en hoe kan door samenwerking tussen personeelspsychologie en ICT de kwaliteit verbeterd worden?

Het antwoord op de vraag hoe een inclusieve en duurzame arbeidsmarkt gerealiseerd kan worden, is complex. De NSvP zet zich in voor een menswaardige toekomst van werk: een inclusieve arbeidsmarkt ligt daar aan de basis van. Marieke Stolp (universiteit Leiden) schreef in opdracht van de NSvP een Vooronderzoek Basisbaan. Ze onderzoekt vanuit wetenschappelijk psychologisch perspectief wat de betekenis van werk is voor de mens, en omgekeerd, wat de psychologische effecten zijn van exclusie op werkzoekenden. Hoe werkt het nu, wat werkt er niet en waarom niet? Hoe zou de basisbaan kunnen bijdragen aan het huidige beleid, en wat zijn de verwachte maatschappelijke en psychologische opbrengsten?