Volgens het Centraal Planbureau zal de werkloosheid in ons land in 2012 oplopen tot een half miljoen. Daarvan zullen vooral laaggekwalificeerde jongeren en oudere werknemers de dupe worden. Dus wij allemaal. Want een samenleving is allerminst gebaat bij het vroegtijdig afschrijven van ouderen en nog minder bij het sluiten van de poort voor jongeren. En niemand kan serieus behoefte hebben om de domheden van de jaren zeventig en tachtig te herhalen:
VUT én collectieve arbeidsduurverkorting. Maatregelen die er vanuit gingen dat we blijvend minder te doen zouden hebben en het werk dus op rantsoen moest.
Werkloosheid zegt helemaal niets over de hoeveelheid werk in een samenleving. Wie – letterlijk en figuurlijk – even om zich heen kijkt, ziet én weet dat we juist steeds meer werk te verzetten hebben. Hoe complexer onze samenleving, hoe hoger onze welvaart, hoe meer we moeten doen om beide overeind te houden. De samenleving kent geen nachtrust, geen weekend, geen vakantie. Zelfs de seizoenen zijn uit onze samenleving verdwenen. Het is nu altijd uitverkoop, doorlopend zijn er mensen met vakantie en wie met Kerst verse aardbeien wil serveren, gaat op 24 december gewoon naar Albert Heijn.
Werkloosheid is een ontwrichtend gevolg van systematische fouten in de wijze waarop wij werk (arbeid) in (en aan) onze samenleving organiseren. Eigenlijk weten we niet eens hoeveel werk er verricht wordt en door wie. En het onderscheid tussen maatschappelijk zinvol en niet zinvol valt allerminst samen met het verschil tussen betaald en onbetaald werk. Laat staan dat werk pas werk is wanneer iemand anders er voor jou een baan van gemaakt heeft. Waarom moeten werklozen steeds op zoek naar banen in plaats van naar werk?
Onze arbeidsinstituties zijn als een paard en wagen op de snelweg van onze samenleving en we verbazen ons over kettingbotsingen, files, opstoppingen. We hebben zelfs kijkfiles gecreëerd: al diegenen die al eerder werden en nu wéér worden buitengesloten, gewoon omdat we onze productieve inspanningen als in 1909 blijven organiseren.
Daarom: sociale innovatie ofwel ESSW: ‘echt slimmer samen werken’. Nú! Juist nú!
Ronald de Leij, bestuurslid NSvP
Reageren