In dit laatste vervolgartikel over platformwerk staat autonomie als basale menselijke behoefte centraal. De platformeconomie wordt altijd geprezen om de grote autonomie en flexibiliteit die platformwerkers zouden genieten. Maar is dit wel echt het geval? Zijn platformwerkers wel echt in staat autonome keuzes te maken?
Om mee te kunnen doen in deze samenleving is niet alleen een juiste opleiding belangrijk; het draait ook om toegang tot financieel, sociaal en cultureel kapitaal en een stevig netwerk. Juist deze toegang is steeds schever verdeeld: kinderen van hoog opgeleide ouders worden alsmaar kansrijker, terwijl voor kinderen van meer praktisch opgeleide ouders het tegenovergestelde geldt. Vijf maanden lang deed hoogleraar arbeidseconomie Joop Schippers als NSvP/NIAS-fellow onderzoek naar deze problematiek.
Werken in de platformeconomie betekent dat je werkt, aangestuurd of gematched wordt via computer, mobiele app of AI. Het lijkt erop of mensen daarin vooral in hun eentje arbeid verrichten – zonder collega’s of managers. Los van een sociale werkomgeving. Of platformwerk kan voorzien in de menselijke behoefte van verbondenheid is dus een interessante kwestie.Kan het werken voor arbeidsplatforms iemand een positieve werkidentiteit verlenen? Met andere woorden: kun je iets zijn als platformwerker of ben je voornamelijk een paar benen, handen en een hoofd?
Een onderzoek naar het verband tussen agile werken in kleine teams en pro-actief gedrag van de individuele werkenden. Tom Junker (Erasmus Universiteit Rotterdam) deed hiernaar onderzoek en ontwikkelde een eigen meetinstrument: Agile Team Practices Scale, bruikbaar voor alle type sectoren. De jury van de David van Lennep Scriptieprijs prees zijn onderzoek ("zeer relevant voor organisaties!") en beloonde Tom dan ook met de tweede prijs. Inmiddels is Tom in een promotietraject bezig met vervolgonderzoek aan de Erasmus Universiteit.
Leven Lang Ontwikkelen (LLO) richt zich op het stimuleren van een actieve houding ten opzichte van leren en ontwikkelen: van ‘repareren’ naar ‘vooruitkijken’ met als doel ervoor te zorgen dat mensen ‘vitaal, flexibel en duurzaam inzetbaar zijn op de arbeidsmarkt’. Een proactieve inzet op ontwikkeling kan voorkómen dat mensen werkloos worden of uitvallen door veranderingen in het werk en verschuivingen op de arbeidsmarkt. Het lectoraat Dynamische Talentinterventies van Fontys deed onderzoek naar deze ‘vooruitkijkers’ en bundelde de praktijkvoorbeelden in een inspiratiebundel.
Via meldingen en notificaties van e-mails, pushberichten, chat- en nieuwsberichten vragen de hele dag door om onze aandacht. Ook als je aan het werk bent. Daardoor is het steeds lastiger om langere tijd je aandacht bij een werktaak te houden. Bovendien kunnen deze onderbrekingen van invloed zijn op de werkstress of arbeidsprestatie. Nick Becker (winnaar 2e prijs David van Lennep Scriptieprijs 2019) onderzocht ‘responsiveness’ als een mogelijke verklaring en mindfulness als mogelijke oplossing.
Floris de Krijger onderzocht de manipulatieve controlesystemen van online platform bezorgdiensten als Deliveroo and Uber Eats. Omdat fietskoeriers de hele dag door allerlei kleine keuzes maken, krijgen zij het gevoel meer invloed te hebben op de hoogte van hun inkomen dan in werkelijkheid het geval is. "Ik was vaak geneigd mijn lage inkomen te relateren aan de werkstrategieën die ik elke dag toepaste op de fiets, in plaats van verhaal te halen bij mijn platform-werkgevers zelf.” Floris won voor zijn onderzoek de David van Lennep Scriptieprijs 2019.
Kun je als platformwerker leren en ontwikkelen? Arbeidsplatforms hebben de schijn tegen als het gaat om hun aandacht voor de ontwikkelbehoeftes van de individuele, vaak anonieme uitvoerders van werk. Toch doen ook arbeidsplatforms vaak wel iets aan instructie, online training of ontwikkeling. Deel 2 over Werken in de platformeconomie: over (informeel) leren, certificeren, vaardigheden ontwikkelen.
De 'dirty little secret' van AI vraagt om een nieuw gesprek over de toekomst van werk, en hoe mens en machine daarin samenwerken. Met de installatie Guest Worker maken we tastbaar wat er op het spel staat.
Nu we weer vooruitkijken naar werken op kantoor, is de vraag hoe we dit op een productieve en gezonde manier kunnen doen. Hoe kan HR de veerkracht van organisaties en de arbeidsmarkt ondersteunen? Aan de slag met drie corona-challenges voor de middellange termijn.