Werken in de 21e eeuw: wat komt er op ons af?

Werken in de 21e eeuw: wat komt er op ons af?

“Smartphones en nieuwe media zijn van grote invloed op ons werkgedrag.” “Door de inzetbaarheid en flexibiliteit van medewerkers te stimuleren, zijn ze zoveel mogelijk voorbereid op de onzekere toekomst.” “Een oudere werknemer is emotioneel stabieler en daarom beter geschikt voor een baan in de zorg.” Drie uitspraken van drie sprekers tijdens het debat Werken in de 21e eeuw. Een inspirerend startsein voor het zaaldebat met studenten en experts uit wetenschap en praktijk. De bijeenkomst vond plaats voorafgaand aan de uitreiking van de David van Lennep Scriptieprijs 2013. Het videoverslag van de bijeenkomst vindt u hier.

Nieuwe technieken, nieuwe mogelijkheden
Arnold Bakker, hoogleraar Arbeids- en Organisatiepsychologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, constateerde een drietal trends waar we de komende jaren rekening mee moeten houden. We worden omgeven door nieuwe technieken zoals smartphones en tablets die het ons mogelijk maken op elk gewenst moment contact te zoeken met de werkvloer. Werkgevers faciliteren hun medewerkers steeds meer om op afstand verbonden te zijn met hun werk en met hun collega’s. Maar welke invloed heeft dat op werknemers?

Minder fit op het werk
Een medewerker die via internet verbonden is met zijn werk lijkt een bevlogen medewerker. Ideaal voor werkgevers. Maar onderzoek wijst uit dat medewerkers die in hun vrije tijd regelmatig 'inloggen' op hun werk minder ontspannen. Ze komen onvoldoende tot rust en verschijnen de volgende dag minder fit op het werk.
Aan de andere kant stellen deze technieken ons in staat om op een nieuwe manier onderzoek te doen, zei Bakker. Via een pushbericht op de smartphone is makkelijk te achterhalen of een medewerker bijvoorbeeld een piek- of dalmoment heeft of juist een creatief moment. Fluctuaties in prestaties zijn hierdoor per medewerker in kaart te brengen.

Schijnbare bevlogenheid
Nieuwe media spelen in op ons werk- en privéleven. Via Facebook, Twitter en LinkedIn is het heel gemakkelijk op ieder moment even een berichtje te posten over waar je op dat moment mee bezig bent. En even later natuurlijk de respons te bekijken in de vorm van likes en retweets. Zo’n sterke verbinding met internet geeft het beeld van een bevlogen medewerker maar het tegendeel is waar. Nieuwe media belemmeren ons om afstand te nemen van ons werk, te ontspannen en ons te richten op dat waar we op dat moment mee bezig zijn.

Jobcrafting zorgt voor energieboost
Medewerkers die zelf constateren dat ze minder bevlogen zijn, kunnen daar wat aan doen. Ze zijn daar ook zelf verantwoordelijk voor. Met jobcrafting zorg je ervoor dat de werkomgeving goed bij je past. Door kleine aspecten in je werkzaamheden aan te passen krijg je de baan die je graag wilt en waar je weer energie van krijgt. Productieve medewerkers pakken dit hulpmiddel met beide handen aan, komen in beweging en blijven zo bevlogen. Bekijk de video met de presentatie van Arnold Bakker

Onzekere toekomst
“Over twintig jaar heeft nog maar 35% van de beroepsbevolking een vaste baan. Freelancen en deeltijdwerken vieren dan hoogtij en status wordt ontleend aan kennis.” Aukje Nauta, bijzonder hoogleraar voor de NSvP-leerstoel aan de Universiteit van Amsterdam, leidt met deze uitspraken haar visie op werken in de 21e eeuw in. Maar weten we wel hoe de toekomst eruit ziet? Eigenlijk niet. Maar het wordt in ieder geval onzeker. Jobpolarisatie neemt toe. De boven- en onderkant van de markt houden werk maar de middenklasse heeft het moeilijk. Dat is nu al zichtbaar bij enkele grote bedrijven die een enorme reorganisatie aankondigen.

Inzetbaarheid en flexibiliteit stimuleren
Mensen hechten sterk aan zekerheid. Niet alleen nu maar ook in de toekomst. De hamvraag is dan hoe we medewerkers kunnen leren omgaan met een onzekere toekomstige economie, zei Nauta. Om je kansen op de arbeidsmarkt te vergroten is het belangrijk om je te blijven ontwikkelen. Levenslang leren, inzetbaarheid en flexibiliteit van medewerkers stimuleren. Als we ons blijven afvragen wat bepalend is voor inzetbaarheid van de medewerker en wat jongeren helpt om proactief een loopbaan te kiezen dan zijn we op de goede weg. Daarbij is het wel van belang dat organisaties hier ontvankelijk voor zijn. Bekijk de video met de presentatie van Aukje Nauta.

Langer doorwerken: oudere werknemer stabieler
De gemiddelde leeftijd van de beroepsbevolking in Nederland is nu 41 jaar. Mensen worden steeds ouder dus over een aantal jaren ligt die gemiddelde leeftijd nog hoger. Volgens Susanne Scheibe, universitair hoofddocent aan de Rijksuniversiteit Groningen, leidt dit tot maatschappelijke druk. De omgeving verwacht van mensen dat ze langer doorwerken en zich blijven inzetten voor hun werkgever. Maar hoe stellen we de werknemer in staat daadwerkelijk langer te blijven werken? Hoe blijven ze gemotiveerd? Dat zijn belangrijke onderzoeksvragen over een leeftijdsgroep waar veel vooroordelen over bestaan: ze zouden duur zijn, niet willen leren en minder productief zijn. Dat laatste wordt overigens niet bevestigd door onderzoek, en productiviteit op latere leeftijd hangt ook sterk samen van het soort werk. Ouder worden betekent voor iedereen een vertraging van de reactietijd en een achteruitgang in het geheugen. Daar tegenover staat dat oudere werknemers emotioneel stabieler zijn, wijzer en beter in het vermijden van conflicten.

Oudere werknemer in de zorg op zijn plek
In de zorg zitten oudere werknemers juist prima op hun plek, zei Scheibe. Daar is het belangrijk om tussen al het leed een positieve sfeer te creëren en is emotionele stabiliteit bijzonder gewenst. Onderzoek wijst uit dat oudere werknemers in deze sector bij negatieve gebeurtenissen minder snel van hun stuk worden gebracht. Wanneer we weten wanneer een werknemer last heeft van negatieve emoties kunnen we daar via emotieregulatie wat aan doen zodat de werknemer nog beter tot zijn recht komt. Bekijk de video van de presentatie van Susanne Scheibe.

Levendige discussie
De drie inleidingen vormen een goede voedingsbodem voor een levendige discussie daarna over het centrale onderwerp 'Werken in de 21e eeuw' aan de hand van vijf thema’s:

  1. Werkzoekgedrag en Instroom
  2. Bevlogenheid en engagement
  3. Leiderschap
  4. Innovatie
  5. Duurzame inzetbaarheid

Bij ieder thema werd gevraagd wat er nu uit onderzoek bekend is, waarom het onderwerp relevant is en welke vragen er nog open staan voor de toekomst. De mix van studenten, wetenschappers en experts uit de praktijk maakte het een bijzonder debat.

Video
Duurzame inzetbaarheid toegelicht door de experts.

Lees meer over het debat 'Werken in de 21e eeuw

Thema's

Reageren

Over NSvP

De NSvP maakt zich hard voor een menswaardige toekomst van werk. We stellen de vraag hoe de arbeidsmarkt van morgen eruit ziet en onderzoeken hoe werk zodanig kan worden ingericht dat het bijdraagt aan de menselijke waarden en behoeften. We zijn een onafhankelijke stichting. We financieren als vermogensfonds innovatieve projecten op het snijvlak van mens, werk en organisatie.

Rijnkade 88
6811 HD Arnhem
info@nsvp.nl
026 - 44 57 800

 

Vind ons op Facebook
Volg ons